Per 1 januari 2025 gaat de Belastingdienst boetes uitdelen aan opdrachtgevers en zzp’ers als er volgens het arbeidsrecht sprake is van schijnzelfstandigheid. De afgelopen acht jaar werd er mild gecontroleerd op deze regels. Binnenkort wordt de handhaving dus weer aangescherpt. En dat veroorzaakt onrust onder zzp’ers. Wil je schijnzelfstandigheid en daarmee fikse boetes voorkomen als zzp’er? Lees hier meer over schijnzelfstandigheid regels en het zzp modelovereenkomst.

Wanneer kan je spreken over schijnzelfstandigheid?

Lijkt de arbeidsrelatie met je opdrachtgever erg op loondienst? Dan kan de Belastingdienst middels criterium vaststellen of het gaat om een dienstverband. Is het antwoord ja, dan is er sprake van schijnzelfstandigheid. Vanaf 2025 wordt de Wet DBA strenger gehandhaafd. Dit houdt voor jou als zzp’er in dat je boetes en naheffingen opgelegd kan krijgen van belastinginspecteurs als je lijkt op een zelfstandige, maar dit eigenlijk niet bent.

Criterium schijnzelfstandigheid vaststellen

Om schijnzelfstandigheid te voorkomen is het belangrijk om regelmatig de arbeidsrelatie te beoordelen aan de hand van onderstaande criterium:

• Hoe zit het met het zelfstandig uitvoeren van klussen? Als je niet zomaar iemand anders op deze functie kunt zetten, is er geen sprake van schijnzelfstandigheid.
• Wat is de gezagsverhouding met je opdrachtgever?  Ben je als zzp’er vrij om te bepalen hoe je de klus uitvoert? Dan hoef je niet bang te zijn voor schijnzelfstandigheid.
• Hoe zijn de vergoedingen geregeld? Krijg je een vast bedrag per maand uitgekeerd? En hoe zit het als je ziek wordt? Een zelfstandige krijgt in de meeste gevallen per uur of klus betaalt. Als je ziek bent en je krijgt doorbetaalt, dan kan er sprake zijn van schijnzelfstandigheid.

Wil je meer weten over zzp’en en een AOV-verzekering afsluiten? Lees in dit artikel alles wat je moet weten over de in de toekomst verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering zelfstandigen.

4 tips om schijnzelfstandigheid te voorkomen

Als zelfstandige voer je over het algemeen werkzaamheden persoonlijk uit en word je daarvoor betaald. Van ‘gezag’ is in de meeste gevallen minder sprake bij een zzp’er als bij een medewerker in loondienst. 36% maakt zich zorgen over de strengere handhaving van belastinginspecteurs op schijnzelfstandigheid. Het gaat hierbij met name om zzp’ers die actief zijn in de overheid, IT en media & communicatie. Houd je je niet aan de regels omtrent schijnzelfstandigheid, dan kan het zo zijn dat je fiscale voordelen komen te vervallen. Schijnzelfstandigheid voorkomen doe je door onderstaande tips te volgen.

Tip #1: Zzp’er bepaalt uitvoering opdracht

Een nieuwe opdracht binnenhalen? Zorg er dan voor dat je als zzp’er zelf de werkzaamheden bepaalt. Dit om gezag en dus schijnzelfstandigheid te voorkomen. In de meest ideale situatie ontvang je van je opdrachtgever het probleem en werk jij de oplossing uit.

Tip #2: Maak gebruik van een zzp modelovereenkomst

Schijnzelfstandigheid voorkomen kan worden gedaan door gebruik te maken van een zzp modelovereenkomst. Dit valt onder de wet DBA. Ondanks dat dit in Nederland niet verplicht is, kan het wel handig zijn. Je geeft met deze overeenkomst aan dat er geen sprake is van loondienst. De algemene modelovereenkomsten zijn breed toe te passen en denken bijna alle soorten arbeidsrelaties, zonder dienstverband.

Ben je zzp’er en heb je een baan in loondienst? Ontdek in dit artikel waar je op moet letten bij loondienst in combinatie met zzp.

Tip #3: Aannemen van diverse opdrachten

Schijnzelfstandigheid voorkomen kan ook door meerdere opdrachtgevers te kiezen. Als je namelijk verschillende opdrachten hebt van verschillende opdrachtgevers, is er minder kans op een dienstverband. Het advies is hierbij om jaarlijks minimaal drie verschillende opdrachtgevers te hebben.

Tip #4: Vergoeding per opdracht

Het kan ook helpen om te werken met opdrachten in plaats van het sturen van een maandelijks standaard facturatie. Dit neigt namelijk minder sterk naar een dienstverband. Vergeet ook niet om een opdrachtbevestiging te sturen inclusief een factuur na afloop ervan. Op deze manier is schijnzelfstandigheid voorkomen.

Heb je hulp nodig bij je (eerste) factuur versturen? Lees in dit artikel alles over factureren.

Schijnzelfstandigheid voorkomen met nieuwe wet?

Op dit moment ligt het wetsvoorstel Verduidelijking Beoordeling Arbeidsrelaties en Rechtsvermoeden (Wet VBAR) en de Wet toelating terbeschikkingstelling van arbeidskrachten (Wtta) bij de Tweede Kamer. De VBAR heeft als doel de regels voor het werken als zzp’er duidelijker te maken om schijnzelfstandigheid te voorkomen. In het voorstel worden vooral tariefgrenzen benoemt in combinatie met ‘inbedding’. Hiermee wordt bepaald of een zzp’er ingehuurd mag worden voor een bepaalde opdracht.

Of het daadwerkelijk zover komt dat de Wet VBAR wordt doorgevoerd, is nog afwachten. Minister van Gennip heeft laten weten het voorstel als één geheel te willen indienen. Op dit moment is er nog veel discussie en kritiek op (een deel van) de wet.

Veelgestelde vragen (FAQ) – Schijnzelfstandigheid voorkomen

Twijfel je of je door de Belastingdienst wordt gezien als werknemer in dienstverband? Dit wordt ook wel schijnzelfstandigheid genoemd. Per 1 januari 2025 zal hier strenger op gehandhaafd worden. Scroll naar beneden om de antwoorden te lezen op de meestgestelde vragen over schijnzelfstandigheid voorkomen.

Bronnen:
Voorkom schijnzelfstandigheid als zzp’er 
Nieuwe zzp-wetten: betere bescherming tegen schijnzelfstandigheid