Rechtsvormen zijn er in allerlei soorten en maten. Veruit de populairste is de eenmanszaak, op de voet gevolgd door de bv. Ook de vof is een bekende. Maar wanneer kies je als ondernemer voor een vof en wanneer voor een bv?

Om die vraag goed te beantwoorden, moet je uiteraard weten wat de verschillen zijn tussen een vof en een bv. Zo is bijvoorbeeld de wettelijke aansprakelijkheid bij een vof anders dan bij een bv.

Wat is een vof?

Van bloemisterijen tot stukadoorsbedrijven en van fysiotherapiepraktijken tot handelsondernemingen: in Nederland vind je vof’s in de meest uiteenlopende branches. Een vof staat voor vennootschap onder firma. Dat betekent dat je met tenminste één ander persoon onder een gemeenschappelijke naam samenwerkt. Die mede-ondernemer is dus je vennoot.

Elke vennoot is mede-eigenaar van de onderneming. Wie welke rol binnen het bedrijf heeft, beslissen jullie onderling. Wel moet iedere vennoot íets inbrengen. Dat kan in de vorm van geld zijn, maar ook in de vorm van goederen of arbeid. Het is dus prima als één van de vennoten geld inbrengt, de ander de kantoorinrichting betaalt en weer ’n ander extra werkuren in het bedrijf steekt. Zorg er wel voor dat je alle afspraken duidelijk vastlegt in een vennootschapscontract. Denk daarbij niet alleen aan afspraken over wie wat inbrengt, maar bijvoorbeeld ook aan de duur van de vof, jullie doelstellingen, winstdeling en wat te doen bij ziekte, ruzie of overlijden.

Geen notaris, wel Kamer van Koophandel

Voor het opstellen van het vennootschapscontract hoef je niet langs de notaris: je regelt de inschrijving van jullie vof door inschrijving bij de Kamer van Koophandel. Uiteraard kan het geen kwaad om een notaris of financieel adviseur jullie vennootschapscontract te laten checken, zeker met het oog op aansprakelijkheid. Een vof is namelijk géén rechtspersoon. Daardoor zijn jullie als vennoten hoofdelijk aansprakelijk voor eventuele schulden binnen jullie onderneming. Of jij of jouw collega-ondernemer die schuld heeft gemaakt, doet er niet toe. Goed om te weten: een schuldeiser mag dus ook aanspraak maken op jouw privévermogen en dat van je vennoten, als het vermogen in jullie onderneming niet toereikend is.

Wat is een bv?

De term ‘bv’ staat voor besloten vennootschap. Eén van de grote verschillen tussen een vof en een bv, is het verschil in aansprakelijkheid. Want in tegenstelling tot een vof, is de bv wél een rechtspersoon. Oftewel: in geval van schuld kunnen schuldeisers in principe géén aanspraak maken op je privévermogen. Dat kan alleen als bij faillissement blijkt dat er sprake was van onbehoorlijk bestuur.

Net als bij een vof, kun je een bv samen met anderen oprichten. Maar dat hoeft niet: je kunt ook in je eentje aan de slag gaan. Je moet daarvoor wel langs de notaris. Hij of zij stelt een officiële akte van oprichting op en schrijft je bv in bij het handelsregister van de Kamer van Koophandel.

Aandeelhouders

Anders dan bij een vof, werkt een bv met bestuurders en aandeelhouders. Dat kan bij een kleine bv één en dezelfde persoon zijn (denk aan directeur-grootaandeelhouders), maar dat hoeft niet. Bestuurders zijn in (loon)dienst van de bv en hebben de dagelijkse leiding. Aandeelhouders hebben echter de hoogste macht: door hun aandeel in het bedrijf zijn zij mede-eigenaar en hebben ze onder andere stemrecht en winstrecht.

Wat zijn de fiscale verschillen tussen een vof en bv?

Als ondernemer wil je natuurlijk goed verdienen, en niet onnodig belasting betalen. Daarom doe je er goed aan om je te verdiepen in de fiscale voor- en nadelen van een rechtsvorm, voordat je je onderneming start.

De fiscale regels bij een vof

Als ondernemer betaal je uiteraard belasting. Voldoen jij en je vennoten aan de regels die de Belastingdienst stelt aan het ondernemerschap? Dan betalen jullie als individu inkomstenbelasting over je beloning of winst. Voor de btw ligt dat anders: de vof is als geheel ondernemer voor btw. De vof betaalt dus de btw.

De fiscale regels die gelden voor een vof, komen in grote mate overeen met die van een eenmanszaak. Zo heb je recht op zelfstandigenaftrek als je minimaal 1225 uur per jaar aan de vof besteedt. Als je recht hebt op de zelfstandigenaftrek, heb je in de eerste drie jaar mogelijk ook recht op startersaftrek. Hier zijn wel bepaalde regels aan verbonden.

Naast de zelfstandigenaftrek en startersaftrek, kun je als mede-eigenaar van een vof ook gebruik maken van de mkb-winstvrijstelling. Je kunt de mkb-winstvrijstelling zien als aftrekpost voor je winst. De mkb-winstvrijstelling (14 procent in 2020) verlaagt je fiscale winst, waardoor je minder belasting hoeft te betalen. Die vlieger gaat overigens alleen op als je winst maakt: als je verlies maakt, heb je juist nadeel van de mkb-winstvrijstelling.

Je administratie bijhouden

Ook bij een vof ontkom je er niet aan: het goed bijhouden van je administratie. Je kunt afspreken dat één van de vennoten de administratie voor z’n rekening neemt, maar je kunt uiteraard ook een boekhouder of accountant inhuren. Om duidelijk overzicht te bewaren én ervoor te zorgen dat elke vennoot op elk moment van de dag ‘de stand van zaken’ kan bekijken, is het slim om met een boekhoudprogramma te werken. Hieronder vind je enkele goede boekhoudprogramma’s voor het bijhouden van je administratie:

 

De fiscale regels bij een bv

In tegenstelling tot bij een vof, ziet de Belastingdienst ‘de bv’ als ondernemer. Dat geldt ook voor de btw: voor de btw is ‘de bv’ ondernemer.

Als directeur van een bv, ben je in loondienst van de bv. De bv houdt dus loonheffing in en je betaalt – net als gewone werknemers – inkomstenbelasting. Om te voorkomen dat je jezelf als directeur-grootaandeelhouder (DGA) een laag salaris toekent om zo min mogelijk belasting te betalen, is er een ‘gebruikelijk loon’-regeling. Voor 2020 ligt dit bedrag op € 46.000,-.

Vennootschapsbelasting

Naast inkomstenbelasting heb je als eigenaar van een bv ook te maken met vennootschapsbelasting. Je betaalt de vennootschapsbelasting over de belastbare winst van je bv. Voor 2020 betaal je 16,5 procent voor een bedrag t/m €200.000,-. Daarboven betaal je 25%.

Dividend

De winst die je als bv uitkeert aan je aandeelhouders heet dividend. Ook hierover moet belasting betaald worden. Als je als bv dividend uitkeert, betaal je hierover in 2020 15 procent. De ontvangende partij betaalt 26,25 procent.

Voor een vof of bv gaan?

Als je puur fiscaal kijkt, is een bv fiscaal voordeliger wanneer je meer dan 120.000 euro winst per jaar maakt. Dat heeft te maken met de belastingtarieven. Maar in je keuze voor de juiste rechtsvorm, spelen natuurlijk ook andere argumenten, zoals wettelijke aansprakelijkheid, mee. Bedenk dus goed wat voor jou belangrijk is. Twijfel je? Vraag dan eens een financieel adviseur om advies.

Administratie voor een bv

Als ondernemer met eenmanszaak of vof, volsta je voor de Belastingdienst met een gedegen administratie. Voor een bv zijn de regels strenger. Zo móet je als bv elk boekjaar een jaarrekening en jaarverslag bij de Kamer van Koophandel deponeren. Daarom is het belangrijk om vanaf het begin je (financiële) zaakjes goed voor elkaar te hebben. Een boekhoudprogramma helpt je daarbij: