Eigen vermogen van een zzp’er of een eenmanszaak, wat is dat eigenlijk? Het begrip ‘eigen vermogen’ is een boekhoudkundige term. Het eigen vermogen is het gedeelte van de bedrijfsfinanciering dat door het bedrijf zelf wordt gedragen. In het kort is het eigen vermogen: waarde van alle bezittingen van het bedrijf – vreemd vermogen. Het eigen vermogen zet je als post onder Passiva op de Balans. Verwar het begrip ‘eigen vermogen’ echter niet met de marktwaarde van je onderneming! De balans is een overzicht van de  bezittingen, schulden en het eigen vermogen van jouw onderneming op een bepaald moment. Meestal maak je de Balans – net als de Winst- en Verliesrekening – op aan het einde van het jaar, dus op 31 december. De Balans en de Winst- en Verliesrekening maken onderdeel uit van de Jaarrekening.

Eigen vermogen: bedrijfsgeld dat direct beschikbaar is

Het opstellen van een Jaarrekening is niet verplicht voor eenmanszaken. Wel kan het voor jou als zzp’er handig zijn om een jaarrekening op te (laten) stellen, bijvoorbeeld als je van plan bent om een huis te kopen. Banken kijken dan naar de jaarrekeningen van de afgelopen drie jaar en zijn onder andere geïnteresseerd in de hoogte van je eigen vermogen. Het eigen vermogen is het kapitaal dat meteen beschikbaar is en bij het bedrijf zelf hoort. Het eigen vermogen geeft niet de ‘marktwaarde’ van je onderneming weer, maar banken zien het eigen vermogen als ‘middelen die volledig en onvoorwaardelijk ter beschikking staan om risico’s of verliezen in te dekken’. Eigenlijk is het eigen vermogen het geld dat jij in je onderneming hebt gestopt, plus de winst die je maakt. Een gezond bedrijf heeft een positief eigen vermogen.

Balans 31/12	Debet	Credit
Inventarissen	1098
Afschrijving Inventarissen		36,30
Eigen vermogen		33.088,62
Oudedagsreserve		14.461,74
Bankrekening	4.143,85
Spaarrekening	39.000,00
Debiteuren	7.253,05
Vorderingen (kortlopend)	754,61
Crediteuren		60,12
Schulden (kortlopend)		4.603,03
	52.249,81	52.249,81

 

Eigen vermogen staat aan de passiva-kant op de balans

De Balans heeft een debetzijde (activa of bezittingen) en een creditzijde (passiva of schulden). Aan de activa-kant van de balans staat waarin het bedrijfsvermogen is vastgelegd. Aan de passiva-kant staat waar het vermogen vandaan komt, dus hoe de onderneming gefinancierd is. De posten die onder Activa (debet) kunnen vallen, zijn:

• Vaste activa
  • materiële vaste activa: inventarissen, waaronder gebouwen en machines (bijv. computer, laptop)
  • immateriële vaste activa, waaronder goodwill (het bedrag dat betaald moet worden voor de overname van klanten), octrooien, merkbescherming en research- en ontwikkelingskosten.
• Vlottende activa
  • voorraad (grondstoffen, halffabrikaten of eindproducten ten behoeve van de verkoop)
  • debiteuren (klanten die nog moeten betalen)
• Liquide middelen (geld in kas of op bankrekeningen)

De posten die onder Passiva (credit) vallen, zijn:

• Eigen vermogen (privé stortingen minus privé onttrekkingen)
  • Oudedagsreserve (geld dat je fiscaal voordelig opzij mag zetten voor je pensioen)
• Vreemd vermogen
  • hypotheekschuld (langlopende schulden of lang vreemd vermogen)
  • crediteuren (kortlopende schulden of kort vreemd vermogen, bijvoorbeeld leveranciers die nog betaald moeten worden)
• Voorzieningen (om toekomstige kosten te kunnen betalen)

Hieruit kun je de opmaken, dat eigen vermogen een soort tegenhanger vormt van vreemd vermogen. Met het eigen vermogen en vreemd vermogen financier je in je onderneming de bezittingen aan de activa-kant. Een startende zzp’er zet op de openingsbalans bij het eigen (of vreemd) vermogen waar hij of zij mee begint: welke financiele middelen heb je bij de start van je onderneming tot je beschikking? Menig zzp’er heeft bijvoorbeeld een geldbedrag bij elkaar gespaard voordat hij begint met ondernemen: dat is eigen vermogen dat je in je bedrijf stopt. Of je hebt geld geleend van de bank of van een bekende: dat is vreemd vermogen dat je op de openingsbalans zet.

Inzicht in je eenmanszaak door eigen vermogen op de balans

Als je elk jaar de balans opmaakt, krijg je inzicht in het verloop van het eigen vermogen. Je ziet hoe groot het bedrag is dat je in het afgelopen jaar hebt ingebracht in je onderneming (door middel van privé stortingen, maar ook door zakelijk gebruik van je privé auto). Ook kun je vrij snel zien hoeveel je jezelf hebt uitbetaald in een jaar (privé onttrekkingen), en hoeveel er nog over is om te besteden. De balans geeft dus eigenlijk inzicht in de hoeveelheid geld die er in je onderneming is gestopt (passiva) en waaraan je dat geld besteed hebt (activa).

Boekhoudprogramma’s (tips)

Vermogen opbouwen: zakelijk of privé?

Als je op de lange termijn vermogen wilt opbouwen door te sparen (bijvoorbeeld voor een pensioen), dan maakt het – fiscaal gezien – uit of je zakelijk of privé vermogen opbouwt. Als je vermogen boven de 30.360 euro uitkomt, kan het aantrekkelijk zijn om dit geld in je onderneming te laten zitten en verder te laten groeien. Als ondernemer betaal je belasting over het werkelijke rendement, terwijl je als privé persoon belasting volgens een fictief rendement. Als je zakelijk vermogen hebt, betaal je als ondernemer inkomstenbelasting over het werkelijke rendement volgens het voor jou geldende tarief, dat is maximaal 52 procent. De werkelijke belasting valt lager uit, omdat je gebruik maakt van de mkb-winstvrijstelling voor ondernemers. Als je privé spaart, dan levert sparen bijna geen rendement op. De rente is laag; onder de 1%. Over het rendement van je privé spaartegoed betaal je vermogensrendementsheffing over het vermogen dat boven de 30.360 euro uitstijgt. Daarbij gaat de Belastingdienst uit van een fictief rendement en dat is ongunstig: het ligt tussen de 2,02 en 5,38 % en is dus veel hoger dan het rendement dat je op dit moment met sparen behaalt. Privé sparen levert daarom bijna geen rendement op. En als je een flink vermogen hebt, dan kóst privé sparen je zelfs geld! Voor vermogensopbouw door middel van beleggen geldt overigens het omgekeerde: dan kan het lonen om een deel van je beleggingen in privé aan te houden.