De boekhouding van zowel bedrijven als zzp’ers bestaat uit bezittingen en schulden. Er is bijvoorbeeld vastgoed in bezit dat gefinancierd wordt met een lening die al voor 75% werd afbetaald. Of er is een openstaande vordering van 5.000 euro die nog door klanten moet betaald worden, terwijl leveranciers van het bedrijf wachten op 2.500 euro. Al deze zaken staan vermeld in de balans en tonen duidelijk het verschil tussen passiva en activa aan.

Verschil passiva en activa

Alles wat aan de kant van de bezittingen en vorderingen staat, wordt beschouwd als activa. Dit zijn bijvoorbeeld gebouwen, voorraden, en bankrekeningen

De passiva van de onderneming bestaat uit de middelen waarmee de activa worden betaald, namelijk leningen, het eigen vermogen of nog niet betaalde facturen aan leveranciers.

Passiva op balans

De balans is een schematische voorstelling van alle activa en passiva van een bedrijf of zelfstandige. Ze geeft inzicht in de financiële gezondheid van een bedrijf. Je kunt er namelijk heel snel uit afleiden of een bedrijf zijn bezittingen hoofdzakelijk financiert met leningen en schulden, of toch voldoende eigen vermogen heeft om dit alles te betalen.

De passiva op de balans staan aan de rechterkant van het schema. De totaliteit van de passiva is altijd gelijk aan de totaliteit van de activa. Wat op zich logisch is. De activa (bezittingen) heeft namelijk een waarde en deze waarde wordt gefinancierd onder de passiva met eigen vermogen en schulden.

Passiva en eigen vermogen

Het eigen vermogen is de som van de bezittingen (activa) min de schulden.

Stel dat een bedrijf absoluut geen schulden heeft en alle facturen van leveranciers netjes heeft betaald. Dan kun je stellen dat alle bezittingen van het bedrijf volledig onder het eigen vermogen vallen.

Een eenvoudig voorbeeldje:

Een ondernemer heeft 60.000 euro voor de opstart van een foodtruck. De aankoop van een tweedehands ingerichte foodtruck zelf kost 50.000 euro. Bordjes en bestek voor de opstart bedragen 1.500 euro, benzine 100 euro. Voor de ingrediënten en schoonmaakproducten betaalt de kok meteen aan de groothandel het volledige bedrag van 3.500 euro. De overige 4.900 euro worden op de bank gezet voor verdere aankopen.

De actiefzijde van deze ondernemer bestaat dus uit:

• De foodtruck: 50.000
• Bordjes en bestek: 1.500
• Benzine: 100
• Ingrediënten en schoonmaakproducten: 2.500
• Bankrekening: 4.900
• Totaal: 60.000

De passiefzijde van deze ondernemer bestaat dan uit:

• Eigen vermogen: 60.000

Passiva en vreemd vermogen

Niet elke ondernemer heeft echter het geld liggen om een firma uit de grond te stampen. Er moet dus worden gekeken naar andere oplossingen om de benodigde bezittingen te financieren. Vreemd vermogen komen hier in het vizier.

Met behulp van hetzelfde voorbeeld hierboven kan passiva en vreemd vermogen eenvoudig worden uitgelegd. Gesteld dat de ondernemer in dit geval niet beschikt over 60.000 euro bij de start, maar hiervan de helft (3o.ooo euro) heeft. Hoe kan dan met inbreng van vreemd vermogen toch deze onderneming worden opgestart?

De balans van de ondernemer ziet er nu als volgt uit:

De actiefzijde van deze ondernemer bestaat nog steeds uit:

• De foodtruck: 50.000
• Bordjes en bestek: 1.500
• Benzine: 100
• Ingrediënten en schoonmaakproducten: 2.500
• Bankrekening: 4.900

De passiefzijde moet echter wat worden aangepast:

• Eigen vermogen: 30.000
• Banklening 10 jaar truck: 20.000
• Lening 3 jaar opstart bedrijf: 6.000
• Openstaande schuld aan leverancier bordjes: 1.500
• Openstaande schuld aan leverancier ingrediënten: 2.500

Alle posten behalve het eigen vermogen vallen nu onder vreemd vermogen.

Soms kan het ook interessant zijn om bepaalde schulden aan te gaan, zelfs al heeft een zelfstandige voldoende spaargeld. Schulden kunnen stelselmatig worden afbetaald, terwijl je als onderneming geld verdient. Zo hoeven niet al je spaarcenten volledig naar je bedrijf te gaan, maar hou je een buffer achter de hand.